پریفرم بطری پلاستیک (Preform)، یک قطعه پلاستیکی است که به صورت پیش‌ساخته و قبل از فرم‌دهی نهایی به شکل بطری تولید میشود. این پریفرم‌ها معمولاً از مواد پلاستیکی نظیر PET (Polyethylene Terephthalate) ساخته میشوند و در صنایع بسته‌بندی و مواد غذایی به عنوان مرحله اولیه تولید بطری‌های پلاستیکی استفاده میشوند.
این پریفرم ها به عنوان مرحله اولیه در فرآیند تولید عمل می کنند و پایه ای را تشکیل می دهند که در نهایت بطری ها بر اساس آن قالب گیری می شوند. درک اهمیت و ویژگی های پریفرم بطری های پلاستیکی برای درک تولید بطری مدرن و تأثیر آن بر صنایع مختلف اساسی است.
پریفرم‌های بطری پلاستیکی به عنوان مرحله اولیه در تولید بطری‌های PET استفاده میشوند. این پریفرم‌ها به شکل یک قالب پیش‌ساخته از مواد PET ساخته میشوند.
پریفرم پت بطری پلاستیک (Preform) در صنایع پلاستیک و تزریق پلاستیک یک نقش بسیار مهم و کلیدی دارد، به خصوص در صنعت تولید بطری‌های پت PET (Polyethylene Terephthalate). این پریفرم‌ها به عنوان قالب پیش‌ساخته‌ای برای تولید بطری‌های پلاستیکی عمل می‌کنند و وظیفه ایجاد شکل اولیه بطری را دارند که پس از آن، با استفاده از دستگاه بادکن پت (Blow Molding) به شکل نهایی تبدیل میشوند.
پریفرم
پیش‌فرم بطری پلاستیکی (پریفرم) را میتوان به عنوان یک فرم لوله‌ای ساخته شده از رزین پلی اتیلن ترفتالات (PET) تعریف کرد. این پریفرم‌ها معمولاً به صورت قالب گیری تزریقی شکل می‌گیرند تا با الزامات طراحی خاص بطری مورد نظر مطابقت داشته باشند. آنها به عنوان پیش ساز بطری نهایی عمل می کنند و حاوی مواد لازم برای تبدیل شدن به ظرف مورد نظر از طریق یک سری فرآیندهای گرم کردن، کشش و دمیدن هستند.
عملکرد اولیه یک پریفرم پایه برای ساخت بطری پلاستیکی و نقطه شروع برای تولید انواع بطری و رسیدن به محصول نهایی است. با ایجاد پریفرم، تولیدکنندگان کارایی تولید را بهینه کرده و ضایعات مواد را در مقایسه با روش‌های سنتی تولید بطری کاهش می‌دهند که در واقع پریفرم مزایای زیادی برای تولید کنندگان دارد.
راهنمای خرید پریفرم
برای خرید پریفرم مناسب، باید به عواملی مانند کیفیت مواد اولیه، وزن و ضخامت پریفرم، استانداردهای تولید، طراحی و شکل، سازگاری با ماشین‌آلات تولید توجه ویژه‌ای داشت. مواد اولیه با کیفیت بالا، شفافیت، استحکام را تضمین می‌کنند و انتخاب وزن و ضخامت مناسب پریفرم‌ها متناسب با نوع بطری نهایی و کاربرد آن، از هدررفت مواد جلوگیری کرده و هزینه‌های تولید را بهینه می‌کند. طراحی و شکل مناسب پریفرم‌ها نیز نقش کلیدی در فرآیند قالب‌گیری و ایجاد بطری‌های باکیفیت ایفا می‌کنند، به‌طوری که طراحی نامناسب می‌تواند منجر به ناهماهنگی در دیواره‌ها و قاعده بطری و افزایش ضایعات شود. همچنین، بررسی سازگاری پریفرم‌ها با ماشین‌آلات تولید از بروز مشکلات احتمالی در خط تولید جلوگیری می‌کند، زیرا عدم تطابق بین پریفرم و ماشین‌آلات می‌تواند به کاهش کیفیت و افزایش خرابی‌های تولید منجر شود. با در نظر گرفتن تمامی این نکات، میتوان پریفرم‌هایی با کیفیت بالا انتخاب کرده و بطری‌هایی با دوام و مناسب تولید کرد که در نهایت محصولاتی با کیفیت و ایمن به بازار عرضه شوند.
کیفیت پریفرم و تأثیر آن بر محصول نهایی
کیفیت پریفرم (Preform) بطری پلاستیکی نقش حیاتی در تضمین کیفیت محصول نهایی دارد. پریفرم‌ها به عنوان قالب های پیش ساخته بطری‌های پلاستیکی و جارها، باید با دقت و استانداردهای بالا تولید شوند تا بتوانند در مراحل بعدی فرآیند تولید، بطری‌های مقاوم و با کیفیتی را فراهم کنند.
کیفیت پریفرم به طور مستقیم بر ویژگی‌های نهایی محصول تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، تولیدکنندگان باید توجه ویژه‌ای به کیفیت پریفرم‌ها داشته باشند تا از کیفیت محصول نهایی خود اطمینان حاصل کنند.
اولین عامل مهم در کیفیت پریفرم، مواد اولیه استفاده شده است. استفاده از پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) با درجه خلوص بالا، تضمین می‌کند که پریفرم‌ها دارای ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی مطلوبی باشند. این ویژگی‌ها شامل مقاومت در برابر ضربه، شفافیت و نفوذپذیری کم در برابر گازها و رطوبت است. مواد اولیه با کیفیت پایین می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی، تغییر رنگ و نفوذ هوا به داخل بطری شود که می‌تواند کیفیت محصول نهایی را تحت تأثیر قرار دهد.
عامل دوم، فرآیند تولید پریفرم است. استفاده از تجهیزات پیشرفته و کالیبره شده، به همراه کنترل دقیق دما و فشار در طول فرآیند تزریق، منجر به تولید پریفرم‌هایی با ابعاد و ضخامت یکنواخت میشود. این یکنواختی در ابعاد و ضخامت، تضمین می‌کند که بطری نهایی به درستی شکل بگیرد و از استحکام لازم برخوردار باشد.
فرایند ساخت پریفرم
فرآیند تولید پریفرم های بطری پلاستیکی با رزین PET آغاز می شود که ذوب شده و از طریق ماشین آلات تخصصی بادکن پت به قالب های پریفرم تزریق می شود. پس از آن داخل قالب، رزین به سرعت سرد می شود و به شکل دلخواه جامد می شود. این فرآیند قالب‌گیری تزریقی بسیار دقیق است و امکان ایجاد پریفرم‌هایی با ابعاد، ضخامت‌ها و پوشش‌های گردنی خاص متناسب با طرح‌های مختلف بطری را فراهم می‌کند.
پس از قالب گیری، پریفرم ها برای تثبیت ساختار مولکولی خود، تحت یک فاز تهویه قرار می گیرند. این مرحله برای اطمینان از اینکه پریفرم‌ها می‌توانند فرآیندهای گرمایش و کشش بعدی را در طول تشکیل بطری بدون به خطر انداختن یکپارچگی ساختاری تحمل کنند، بسیار مهم است.
نکات کلیدی در خرید پریفرم مناسب
1. مواد اولیه با کیفیت
اولین و مهم‌ترین عامل در انتخاب پریفرم مناسب، کیفیت مواد اولیه است. پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) به‌عنوان ماده اصلی در تولید پریفرم‌ها، باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد. مواد اولیه با کیفیت بالا، شفافیت، استحکام و قابلیت بازیافت بطری‌های نهایی را تضمین می‌کنند.
2. وزن و ضخامت پریفرم
وزن و ضخامت پریفرم‌ها باید متناسب با نوع بطری نهایی و کاربرد آن باشد. پریفرم‌های سنگین‌تر و ضخیم‌تر برای بطری‌های بزرگ‌تر و پریفرم‌های سبک‌تر و نازک‌تر برای بطری‌های کوچک‌تر مناسب هستند.
3. استانداردهای تولید
پریفرم‌های مورد استفاده در تولید بطری‌های پت باید دارای استانداردهای لازم باشند که در ادامه مقاله انهارا توضیح میدهیم.
4. طراحی و شکل پریفرم
طراحی و شکل پریفرم‌ها نقش مهمی در کیفیت و ظاهر بطری نهایی دارد. پریفرم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که در فرآیند قالب‌گیری به‌راحتی به شکل بطری درآیند و هیچ‌گونه ناهماهنگی در دیواره‌ها و قاعده بطری ایجاد نشود.
5. سازگاری با ماشین‌آلات تولید
پریفرم‌های انتخابی باید با ماشین‌آلات تولید بطری‌ها (دستگاه بادکن پت) سازگاری داشته باشند. عدم تطابق بین پریفرم و ماشین‌آلات، می‌تواند منجر به کاهش کیفیت و افزایش خرابی‌های تولید شود.
پریفرم استاندارد
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های یک پریفرم استاندارد، کیفیت مواد اولیه استفاده‌شده در تولید آن است.مواد با کیفیت پایین ممکن است حاوی ذرات خارجی یا مواد افزودنی مضر باشند که می‌توانند در فرآیند تولید بطری‌ها مشکلاتی ایجاد کنند.
سایز دهانه پریفرم باید با دقت بالا و بر اساس استانداردهای مشخص شده تولید شود چراکه در تولید نهایی منجر با کاهش ضایعات میشود. پریفرم‌های استاندارد باید شفاف و بدون کدری باشند.
پریفرم‌های باکیفیت باید دارای بدنه‌ای با ضخامت یکنواخت باشند. این ویژگی تضمین می‌کند که بطری‌های نهایی دارای استحکام و مقاومت مناسب در برابر فشارها و ضربه‌ها هستند. علاوه بر این، بدنه پریفرم نباید حاوی هیچ‌گونه حباب، ترک یا نواقص ظاهری باشد.
پریفرم‌های استاندارد باید دارای وزنی دقیق و مطابق با استانداردهای تعیین‌شده باشند. هرگونه انحراف از وزن استاندارد می‌تواند مشکلاتی در فرآیند تولید و استفاده نهایی ایجاد کند.
نکات مهم و راهنمای خرید پریفرم استاندارد
خرید پریفرم استاندارد نیازمند توجه به چندین نکته کلیدی است که تولید کنندکان بطری های پلاستیکی و ظروف جار پلاستیکی اطمینان حاصل کند محصولات نهایی کیفیت بالا و مطلوبی دارند. در ادامه به مهم‌ترین نکات در خرید پریفرم استاندارد اشاره میشود.
1. جنس مواد اولیه
- کیفیت PET: مطمئن شوید که پریفرم از PET با کیفیت بالا ساخته شده است که دارای شفافیت، استحکام و مقاومت در برابر شکستگی باشد.
- عدم استفاده از مواد بازیافتی بی‌کیفیت: بررسی کنید که مواد بازیافتی استفاده شده در تولید پریفرم از کیفیت مناسب برخوردار باشند.
2. وزن و اندازه پریفرم
- وزن و اندازه: وزن و اندازه پریفرم باید با نیازهای تولید نهایی شما (مثلاً حجم بطری یا ظرف) سازگار باشد.
- استاندارد بودن ابعاد: ابعاد دهانه و بدنه پریفرم باید مطابق با استانداردهای صنعتی باشد.
3.یکنواختی بدنه پریفرم
- یکنواختی ضخامت دیواره: پریفرم‌های استاندارد باید دارای بدنه‌ای با ضخامت یکنواخت باشند تا از ناهنجاری‌ها و نقاط ضعف در بطری نهایی جلوگیری شود.
- عدم وجود حباب و ترک: بدنه پریفرم باید بدون هرگونه حباب، ترک یا نواقص ظاهری باشد که می‌تواند بر کیفیت و استحکام بطری نهایی تأثیر بگذارد.
4. وزن دقیق
- تعیین وزن استاندارد: وزن پریفرم باید با دقت بالا و مطابق با استانداردهای تعیین شده باشد. هرگونه انحراف از وزن استاندارد می‌تواند مشکلاتی در فرآیند تولید و استفاده نهایی ایجاد کند.
5. استاندارد بودن سایز دهانه پریفرم
- قطر دهانه دقیق: سایز دهانه پریفرم باید با دقت بالا و بر اساس استانداردهای مشخص تولید شود تا در فرآیند پر کردن و بسته‌بندی بطری مشکلی ایجاد نشود.
- یکنواختی اندازه دهانه: دهانه پریفرم باید دارای یکنواختی کامل باشد تا درب بطری به خوبی بر روی آن قرار گیرد و هیچ نشتی وجود نداشته باشد.
6. مقاومت در برابر فشار و دما
- تحمل فشار گاز: اگر پریفرم برای بطری‌های گازدار استفاده میشود، باید توانایی تحمل فشار داخلی ناشی از گازها را داشته باشد.
- مقاومت در برابر حرارت: برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت دارند، پریفرم باید مشخصات لازم را داشته باشد.
7. شفافیت و ظاهر
- شفافیت بالا: پریفرم باید شفافیت کافی برای نمایش محتویات داخل بطری یا ظرف داشته باشد.
- بدون حباب و نقص: پریفرم‌ها باید از نظر ظاهری بدون حباب، ترک و سایر نقص‌های تولیدی باشند.
8. آب‌بندی و گازبندی
- کیفیت آب‌بندی: پریفرم باید توانایی ایجاد آب‌بندی کامل را داشته باشد تا از نشت مایعات جلوگیری کند.
- کیفیت گازبندی: برای بطری‌های گازدار، پریفرم باید توانایی گازبندی کامل را داشته باشد تا از نشت گاز جلوگیری کند.
9. سازگاری با فرایند تولید
- سازگاری با دستگاه‌های تولیدی: پریفرم‌ها باید با دستگاه‌های تزریق و بادکن مناسب شما سازگاری داشته باشند.
- سهولت در فرایند تولید: پریفرم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که فرایند تولید بطری‌ها و ظروف به سهولت و بدون مشکل انجام شود.
10. تامین‌کننده معتبر
- اعتبار و سابقه تامین‌کننده: از تامین‌کنندگانی خرید کنید که دارای سابقه معتبر و طولانی در تولید و عرضه پریفرم‌های استاندارد باشند.
11. قیمت مناسب
- مقایسه قیمت و کیفیت: قیمت پریفرم باید با کیفیت آن متناسب باشد. از خرید پریفرم‌های بسیار ارزان و با کیفیت پایین خودداری کنید.
12. تست و نمونه‌گیری
- تست قبل از خرید عمده: نمونه‌های پریفرم را قبل از خرید عمده تست کنید تا از کیفیت و سازگاری آنها با نیازهای خود مطمئن شوید.
کاربردهای اصلی پریفرم
- تولید بطری‌های PET
- ساده‌سازی فرآیند تولید
- کاهش هزینه‌ها
دسته بندی انواع پریفرم
پریفرم ها را میتوان بر اساس رنگ، کاربرد، طراحی و ویژگی‌های فنی و بر اساس اندازه، ظرفیت و اندازه دهانه دسته بندی کرد در ادامه این نوع دسته بندی ها را به طور خلاصه توضیخ میدهیم.
پریفرم بر اساس میزان شفافیت
- پریفرم شفاف: این نوع پریفرم برای تولید بطری‌ها و بسته‌بندی‌هایی استفاده میشود که نیاز به شفافیت بالا دارند، مانند بطری‌های آب معدنی و نوشیدنی‌های شفاف.
- پریفرم نیمه شفاف: برای کاربردهایی که نیاز به شفافیت کامل ندارند و می‌توانند مقداری مات باشند.
- پریفرم مات: این پریفرم‌ها برای بسته‌بندی‌هایی استفاده میشوند که نیاز به دید کمتر و عدم رسیدن نور به محتوای داخلی دارند تولید میشوند.
پریفرم بطری
دسته پریفرم‌های گازبند: پریفرم‌های گازبند به طور خاص برای تولید بطری‌های نوشیدنی‌های گازدار طراحی شده‌اند. این پریفرم‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که می‌توانند فشار داخلی ناشی از گازهای موجود در نوشیدنی را تحمل کنند.
- کاربرد: تولید بطری‌های نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه، آب گازدار و سایر نوشیدنی‌های کربناته.
- دهانه: 28 میلی‌متر (این اندازه دهانه استاندارد برای بطری‌های نوشیدنی‌های گازدار است).
- وزن: 18 و 21 گرم (وزن‌های معمول برای این نوع پریفرم‌ها که مقاومت لازم برای نگه‌داشتن گاز را فراهم می‌کنند).
- حجم: 250 سی‌سی (ظرفیت نهایی بطری‌هایی که از این نوع پریفرم‌ها تولید میشوند).
ویژگی‌های پریفرم‌های گازبند
- مقاومت در برابر فشار: طراحی شده‌اند تا فشار داخلی ناشی از گازها را تحمل کنند و از نشت یا ترکیدگی بطری جلوگیری کنند.
- کیفیت مواد: معمولاً از مواد با کیفیت بالا مانند PET استفاده میشود که دارای خواص مکانیکی مناسب برای تحمل فشار و حفظ شفافیت بطری هستند.
- بسته‌بندی امن: این پریفرم‌ها برای اطمینان از آب‌بندی کامل و جلوگیری از نشت گاز، به دهانه‌ها و درپوش‌های خاص نیاز دارند.
دسته پریفرم های آب بند: پریفرم‌های آب‌بند به‌طور خاص برای تولید بطری‌های آب معدنی طراحی شده‌اند و دارای ویژگی‌هایی هستند که به حفظ کیفیت و جلوگیری از نشت آب کمک می‌کنند.
- کاربرد: تولید بطری‌های آب معدنی و دیگر نوشیدنی‌های غیرگازدار.
- دهانه: 30 میلی‌متر (این اندازه دهانه استاندارد برای بطری‌های آب معدنی است).
- وزن: 16.09 گرم برای بطری‌های 500 سی‌سی و 30 گرم برای بطری‌های 1.5 لیتری.
- حجم: 500 سی‌سی و 1.5 لیتری (ظرفیت نهایی بطری‌هایی که از این نوع پریفرم‌ها تولید میشوند).
ویژگی‌های پریفرم‌های آب‌بند
- آب‌بندی کامل: طراحی شده‌اند تا آب‌بندی کاملی ارائه دهند و از نشت آب جلوگیری کنند.
- کیفیت مواد: معمولاً از PET با کیفیت بالا استفاده میشود که علاوه بر استحکام، شفافیت بطری را نیز حفظ می‌کند.
- دوام: دارای مقاومت بالا در برابر ترک‌خوردگی و فشار خارجی.
پریفرم جار
برای تولید جار پلاستیکی مورد استفاده در بسته‌بندی مواد غذایی مانند سس‌ها، مربا، عسل و همچینی مواد دیگر تولید میشوند که حجم اندازه دهانه متفاوتی دارند و دسته بندی آنها بر اساس اندازه دهانه و حجم صورت میگرید.
برای مطالعه بیشتر مقاله (اندازه دهانه بطری پلاستیکی و اندازه دهانه جار پلاستیکی در صنعت تولید ظروف پلاستیکی و بسته‌بندی) را بخوانید
وزن و دهانه پریفرم برای تولید بطری و جار
بطری های پت در حجم، طرح و وزن های متنوعی تولید می گردد. لذا به منظور اینکه طرح مورد نظر بطری به صورت کامل و با کیفیت بالا، در تولید در بیاید و بطری علاوه بر قیمتی ارزان، ظاهری مستحکم و شکیل داشته باشد بایستی از پریفرم با وزن و دهانه مناسب استفاده گردد.
1.بطری های کوچک پت از 10cc تا 100 cc :
از بطری های کوچک با گستره ی حجمی 10CC ، 20CC ، 30CC ، 50CC ، 60CC ، 80CC ، 100CC ، در صنایع مختلف آرایشی، بهداشتی، غذایی، دارویی، عطاری ها و ... استفاده می گردد.این بطری ها برای بسته بندی طعم دهندهای غذایی، انواع روغن ها نظیر نارگیل ، ژل های شستشو و الکل های جیبی، شامپوهای هتلی، سمپل ها ، نمونه هاو ... مناسب می باشند.
پریفرم های دهانه 25،20،18 در وزن های 7،9، 10 گرم برای تولید این بطری ها استفاده می گردند.
2.بطری های پت با حجم 120، 250CC :
بطری های پت با حجم 120 و 250 cc معمولا در طرح های استوانه ای و کتابی برای مصارف آرایشی بهداشتی،شوینده، غذایی و دارویی استفاده می گردد، این بطری ها برای ژل های ضدعفونی کننده و ظروف الکل استفاده زیادی دارند.
پریفرم های 21 و 22گرم با دهانه 24 برای این ظروف پت مناسب هستند همچنین برای تولید بطری های حجم 120CC ، از پریفرم 17گرم دهانه 28 هم می توان استفاده نمود.
3.بطری های پت با حجم 500CC :
از این ظروف پت برای صنایع شوینده،آرایشی بهداشتی، غذایی، عطاری ها و ... استفاده می گردد:
-تونر های پوستی، افشانه ها، بادی اسپلش ها و ...
- انواع روغن های کنجد،آرگان ،کلزا،زیتون ...
- الکل ها و شوینده ها
بسته به ضخامت و سنگینی مورد نیاز بطری از پریفرم های pet با دهانه 28 و گرماژ 26 تا 47 می توان استفاده نمود.
4.بطری های پت با حجم 1 لیتر:
در صنایع غذایی ، آرایشی و بهداشتی و شوینده کاربرد بسیار دارند.
بطری 1 لیتری طرح فراز برای انواع آب میوه و نوشیدنی مورد استفاده قرار میگیرد در صورتی که طرح بطری ساده باشد پریفورم دهانه 28 با وزن 41 گرم مناسب می باشد.
5.بطری های پت با حجم 1300CC یا 3/1 لیتری و 1400CC یا 4/1 :
مناسب برای انواع نوشیدنی ها و آبمیوه ها و ....
بسته به ضخامت و سنگینی مورد نیاز بطری پت و همچنین نوع طرح بطری از پریفرم های 5/26، 5/27 و 31 گرم با دهانه 28 میتوان استفاده نمود.
6.بطری پت با حجم 1500CC یا 5/1 لیتری :
مناسب برای انواع نوشیدنی ها و آبمیوه ها ، نوشابه و...
بسته به ضخامت و سنگینی مورد نیاز بطری پت و همچنین نوع طرح بطری از پریفورم های 5/31، 5/41 با دهانه 28 میتوان استفاده نمود.
7.ظروف جار پت (ظروف دهانه گشاد) با حجم 350 cc:
پریفرم های دهانه 70 در وزن های 35 و 31 گرم برای تولید این جار ها استفاده می گردند.
8.ظروف جار پت (ظروف دهانه گشاد) با حجم 700cc:
در طرح های گرد و مکعبی(مربع)
پریفرم های 35 ، 31 و 35 گرم با دهانه 70 برای این ظروف پت مناسب هستند .
9.ظروف جار پت (ظروف دهانه گشاد) با حجم 4 و 5 لیتری:
پریفرم مناسب برای جار شطرنجی، وزن 86 گرم و دهانه 120
پریفرم مناسب برای جار مربعی، وزن 120 گرم و دهانه 120
ظروف جار پت (ظروف دهانه گشاد) با حجم 10 لیتری:
این جارها شامل اشکالی مانند گرد و مربع هستن که
پریفرم مورد نیاز برای تولید این نوع جار ، وزن 200 گرم و دهانه 120
نتیجه گیری
در دنیای امروز، صنعت بسته‌بندی به یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولید و توزیع کالاها تبدیل شده است. بطری‌های PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) به‌عنوان یکی از پرکاربردترین انواع بسته‌بندی در صنایع غذایی، نوشیدنی، دارویی و بهداشتی شناخته میشوند. کیفیت این بطری‌ها به عوامل متعددی وابسته است که یکی از اصلی‌ترین آنها، انتخاب صحیح و استاندارد پریفرم است. استفاده از مواد اولیه با کیفیت، دقت در وزن، ابعاد و رنگ پریفرم، و یکنواختی بدنه پریفرم از مهم‌ترین عوامل در تعیین کیفیت نهایی بطری‌ها هستند.
