مواد اولیه در تولید جار پلاستیکی از انواع مواد پلاستیکی و پلیمرهای میباشد که طی دهه و با انتخاب مواد با کیفیت برای تولید انواع قطعات پیش ساخته پریفرم که پایه و قالب تولید ظروف پلاستیکی من جمله، جارهای پلاستیکی، بطری های پت، و... است انتخاب شدهاند. این پلیمرها و مواد برای تولید انواع مصنوعات پلاستیک و درهای ظروف پلاستیکی در صنعت پلاستیک مورد استفاده قرار میگیریند.
تولید جارهای پلاستیکی از فرایندی پیچیده و دقیق پیروی میکند که در آن ابتدا مواد اولیه و پلیمرها طی فرایندی به پریفرم پت تبدیل شده و سپس توسط دستگاه بادکن پت به انواع جار پلاستیکی، بطری های پلاستیکی و... تبدیل میشوند.
این فرآیند با انتخاب مواد اولیه با کیفیت آغاز میشود که معمولاً شامل پلیاتیلن ترفتالات (PET) است، مادهای که به دلیل ویژگیهای فوقالعادهاش مانند شفافیت، مقاومت در برابر ضربه و قابلیت بازیافت، به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای تولید جارهای پلاستیکی شناخته میشود.
در مرحله اول، PET به شکل دانههای ریز در دستگاههای تزریق ریخته شده و با دمای بالا ذوب میشود. سپس این مواد مذاب در قالبهای پریفرم ریخته میشوند تا شکل اولیه جار، که به آن پریفرم میگویند، به دست آید.
پریفرمها در این مرحله هنوز به شکل نهایی جار نیستند و نیاز به فرآیندهای بیشتری دارند. در مرحله بعد، پریفرمهای آماده شده در دستگاه بادکن پت قرار میگیرند. این دستگاه با استفاده از حرارت و فشار هوا، پریفرمها را به شکل نهایی جار پلاستیکی تبدیل میکند.
مواد اولیه مورد استفاده در تولید جار پلاستیکی
پلیاتیلن (Polyethylene)
پلیاتیلن یکی از مواد اولیه اصلی و پرکاربرد در تولید جارهای پلاستیکی بطری های پلاستیکی در اندازه و انواع مختلف مانند بطری های یک لیتری ، بطری های یک نیم لیتری، بطری های اب معدنی، بطری نوشابه و.... است.
این ماده پلاستیکی به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود مانند انعطافپذیری بالا، مقاومت در برابر شکستن، و نفوذ ناپذیری در برابر گاز و رطوبت، به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای تولید انواع مختلف جارهای پلاستیکی شناخته میشود.
پلیاتیلن ترفتالات (PET) به دو نوع اصلی تقسیم میشود: پلیاتیلن با چگالی بالا (HDPE) و پلیاتیلن با چگالی پایین (LDPE). HDPE به دلیل ساختار متراکمتر و مقاومت بیشتر در برابر ضربه و مواد شیمیایی، برای تولید جارهایی که نیاز به دوام و مقاومت بالا دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
از سوی دیگر، LDPE به دلیل انعطافپذیری بیشتر و سهولت در فرآیند تولید، برای تولید جارهایی که نیاز به شکلدهی پیچیدهتر دارند، مناسب است. یکی از مزایای مهم پلیاتیلن قابلیت بازیافت آن است که این ویژگی به تولیدکنندگان اجازه میدهد تا محصولات پایدارتری را تولید کنند و به کاهش اثرات زیستمحیطی کمک کنند.
پلیپروپیلن (Polypropylene)
پلیپروپیلن یکی دیگر از مواد اولیه مهم و پرکاربرد در تولید جارهای پلاستیکی است. این پلیمر به دلیل ویژگیهای خاص خود مانند مقاومت بالا در برابر حرارت، شفافیت خوب، و استحکام مکانیکی بالا، برای تولید جارهایی که نیاز به تحمل دماهای بالا و شفافیت دارند، انتخابی ایدهآل است.
پلیپروپیلن به دلیل وزن کم و مقاومت خوب در برابر ضربه و مواد شیمیایی، در بسیاری از صنایع از جمله تولید ظروف در صنایع غذایی، ظروف پت دارویی، و ظروف ارایشی بهداشتی کاربرد گستردهای دارد.
این ماده همچنین مقاومت بالایی در برابر خمش و کشش دارد که این ویژگیها آن را برای تولید جارهایی که نیاز به تحمل فشار و وزن دارند، مناسب میسازد.
یکی از ویژگیهای برجسته پلیپروپیلن این است که میتواند به راحتی به اشکال مختلف قالبگیری شود، که این امر فرآیند تولید جارهای پلاستیکی را تسهیل میکند و به تولیدکنندگان امکان میدهد تا محصولات متنوعی با طراحیهای پیچیده و کاربردهای مختلف تولید کنند.
همچنین پلیپروپیلن مقاومت خوبی در برابر نور خورشید و اشعه UV دارد که این ویژگی باعث میشود جارهای تولید شده از این ماده برای استفاده در محیطهای باز مناسب باشند.
پلیوینیل کلراید (Polyvinyl chloride - PVC)
پلیوینیل کلراید یا PVC یکی از مواد اولیه مهم و متنوع در تولید جارهای پلاستیکی است. این ماده پلاستیکی به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود مانند مقاومت بالا در برابر ضربه، مواد شیمیایی، و شرایط جوی، به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای تولید انواع مختلف جارهای پلاستیکی شناخته میشود.
PVC به دو نوع اصلی تقسیم میشود: PVC سخت و PVC نرم. PVC سخت برای تولید جارهایی که نیاز به استحکام بالا و مقاومت در برابر فشار دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از مزایای مهم PVC مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی مختلف است که این ویژگی آن را برای استفاده در صنایع دارویی و شیمیایی بسیار مناسب میسازد. همچنین PVC مقاومت خوبی در برابر آتش دارد و میتواند در دماهای بالا به خوبی عمل کند که این ویژگیها آن را برای کاربردهایی که نیاز به تحمل حرارت و امنیت بالا دارند، مناسب میسازد.
پلیکربنات (Polycarbonate)
پلیکربنات یکی از مواد اولیه مهم و پرکاربرد در تولید جارهای پلاستیکی است که به دلیل ویژگیهای خاص خود مانند شفافیت بالا، مقاومت فوقالعاده در برابر ضربه، و تحمل دمای بالا، برای تولید جارهایی که نیاز به شفافیت و مقاومت بالایی دارند،مانند بطری های اب معدنی، بطری نوشابه و... انتخابی ایدهآل است.
پلیکربنات به دلیل شفافیت بالای خود، میتواند به عنوان جایگزین شیشه در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار گیرد که این ویژگی به تولیدکنندگان امکان میدهد تا جارهایی با ظاهر زیبا و شفافیت بالا تولید کنند.
همچنین، پلیکربنات مقاومت بسیار خوبی در برابر ضربه دارد که این ویژگی آن را برای تولید جارهایی که نیاز به تحمل شرایط سخت و مقاومت در برابر شکستن دارند، مناسب میسازد.
پلیاستایرن (PS یا استایروفوم)
پلیاستایرن (PS) یا استایروفوم یکی از پلاستیکهای پرکاربرد و متنوع است که به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود مانند سبکی، عایق حرارتی و صوتی بالا، و قابلیت شکلدهی آسان، در تولید محصولات مختلفی از جمله ظروف یکبار مصرف، بستهبندیهای ضربهگیر و عایقهای ساختمانی استفاده میشود.
PS به دو نوع اصلی تقسیم میشود: پلیاستایرن معمولی (GPPS) و پلیاستایرن مقاوم (HIPS).
کاربردهای مختلف جارهای پلاستیکی
- صنایع غذایی
- صنایع دارویی و بهداشتی
- صنایع آرایشی
- صنایع شیمیایی.
اندازه دهانه جارهای پلاستیکی
انواع جارهای پلاستیکی بر اساس اندازه دهانه
- دهانه 18 میلیمتر: مناسب برای بستهبندی مایعات و سسها.
- دهانه 20 میلیمتر: اغلب برای داروها و محصولات بهداشتی استفاده میشود.
- دهانه 24 میلیمتر: کاربرد در محصولات آرایشی و بهداشتی.
- دهانه 28 میلیمتر: مناسب برای محصولات غذایی مانند مربا و عسل.
- دهانه 33 میلیمتر: کاربرد در بستهبندی انواع خمیرها و ژلها.
- دهانه 38 میلیمتر: مناسب برای محصولات لبنی و نوشیدنیها.
- دهانه 48 میلیمتر: مناسب برای مواد غذایی جامد مانند ترشیجات و شیرهها.
- دهانه 63 میلیمتر: کاربرد در بستهبندی محصولات غذایی بزرگتر و بهداشتی.
- دهانه 89 میلیمتر و بالاتر: مناسب برای محصولات بزرگ مانند پودرها و محصولات خانگی.
نتیجه گیری
فرآیند تولید جارهای پلاستیکی از مواد اولیه تا محصول نهایی نشاندهنده ترکیبی از فناوری پیشرفته، دقت مهندسی و استفاده بهینه از منابع است که نتیجه آن تولید محصولاتی با کیفیت بالا و کاربرد گسترده در صنایع مختلف است.
این فرآیند همچنین نشاندهنده اهمیت بالای انتخاب مواد اولیه مناسب و استفاده از تجهیزات پیشرفته در دستیابی به محصولاتی است که نیازهای متنوع بازار را برآورده میکنند. به طور کلی، تولید جارهای پلاستیکی از طریق تبدیل مواد اولیه به پریفرم پت و سپس استفاده از دستگاه بادکن پت، یک نمونه بارز از پیشرفتهای فناوری در صنعت پلاستیک است که توانسته است کارایی و کیفیت محصولات نهایی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.